'constipatio°':
obstipatio; constipatie of obstipatie hebben dezelfde betekenis: verstopping. Ileus daarentegen kan ook verminderde fecesproductie teweegbrengen, en na verloop van tijd verstopping veroorzaken, maar betekent vertragen of stilvallen van het peristaltisme.
PATH: verminderde of afwezigheid van defecatie; bemoeilijkte defecatie met abnormaal sterke buikpers. Constipatie kan afwisselen met diarrhee. Bij obstipatie is er dilatatie van het colon en gewijzigde ingedroogde darminhoud. Megacolon is de extreme vorm van obstipatie
ETIO:
▪verminderen of obstructie van het lumen van de darm door intraluminale obstakels.
▫haarballen (rod)(can)(fel) door likken, haarplukken: de implicatie wordt vermoed door braken van haarballen;
▫massale aanwezigheid van darmparasieten, vooral ascaridiose (fel)(can); massale infestatie door parascaris (equ).
▫darmtumoren veroorzaken aanwezigheid van sporen van bloed in de feces
▫corpus aliënum
▪verminderen van het lumen van de darm door uitwendige druk.
▫prostaattumoren, hyperplasie van de prostaat, prostaatcysten, acute prostatitis veroorzaken uitwendige druk of het rectum en kunnen onderkend worden door rectaal onderzoek, echografie, radiografie met of zonder contraststof.
▫strangulatie van darmen door strengen, adhesies, ligamenten, herniae, foetale bloedvaten, littekenstrictuur
▫druk vanuit abdominale tumoren
▫herniae met darminhoud
▫dystocie: soms ligt het rectum tussen de ligamenta lata geklemd
▪pijnlijke defecatie
▫anaalklierabscessen en tumoren, perianaalklier tumoren, infecties, fistels en wonden (schotwonden) zijn visueel te onderscheiden.
▫aaneenklitten van lange haren rond de anus bij diarrhee (can)(fel) of cecotrofen (lag) kan pijnlijk zijn, maar wordt eerder veroorzaakt door een mechanische hinder. De reuk afkomstig van deze stop levert de diagnose.
▫rectumtumoren komen aan het licht door rectaal onderzoek.
▫pijnlijke aandoeningen van de lumbosacrale en staartwervels, bekken, en proximale gedeelte van de achterpoten (benen)
▫hernia perinealis
▫diverticulum van het rectum
▫anaal strictuur, atresia ani, atresia coli
▫rectumprolaps
▪stoornissen in de innervatie van de darmperistaltiek
▫tumorale, infectieuse, traumatische spinale aandoeningen
▫spinale aandoeningen ter hoogte van de cauda equina en perifere zenuwen
▫aandeningen van de hersenen en meningen
▫polyneuropathie en meer bepaald dysautoomie (fel) (equ)
▫spastisch colon
▫peritonitis, feliene infectieuse peritonitis (fel)
▫dysautonomia (fel (equ) ▪maagdarm aandoeningen (vaak alternerend met diarrhee)
▫megacolon, idiopatisch of secundair; meest voorkomende oorzaak bij (fel). Ook bij (hum) (can)
▫pensovervulling; hemorragisch darmsyndroom (bov); volvulus nodosus; caecumtorsie; darminvaginatie, longitudinale darmtorsie
▫colonadenocarcinoma
▪alimentaire oorzaken
▫overdadig beenderen knagen (can)
▫pica: opname van sommige voedingsvreemde stoffen (can), corpora aliëna
▫droge voeding met onvoldoende water (can)(fel)
▫(equ): toedienen van weinig verteerbaar voedsel en onvoldoende drinken. Overmaat aan ruwvezel met onvoldoende vertering van de cellulose door de coecumbacteriën. Opname van zand of aarde door sterk bevuilde knolgewassen, of door modderige weiden.
▫meconiumobstipatie bij het veulen
▫ontelbare andere voedingstoffen.
▪medicamenteuse effecten en neveneffecten
▫farmaca bestemd voor symptomatische behandeling van diarrhee: parasympaticolytica; loperaminde (imodium) en andere opiacéen met vertragende werking op het darmperistaltisme; absorberende middelen als actieve kool, klei en kaolin, bariumsulfaat contraststof, aluminium hydroxyde antacidum
▫nevenwerkingen van parasympaticolytica: atropine, scopolamine, phenothiazine neuroleptica, bronchodilaterende middelen, antispasmodica
▫analgetische opiacéen
▫diuretica door indrogen van de feces.
▫sucralfaat
▪intoxicaties
▫sommige toxines veroorzaken constipatie vaak naast andere gastrointestinale stoornissen: selenium, druiven (can), eikenbladeren bij herbivora, solanum nigrum, robinia acaciaboom, senecio jacobea (equ), brassica soorten, lupinus, katoenzaadkoeken (door hoog gehalte aan vezel); lood door neurotoxisch effekt, thallium door etsende werking, aminotriazole herbicide
▪psychogeen; vooral bij (hum)
▫ laxophobie: inhouden omwille van afwezigheid van toilet, onvoldoende hygiëne van toilet maar ook van de kattenbak (fel), tijdsgebrek: hierdoor drogen de feces uit en veroorzaken constipatie. Vrouwen vertonen ook vaker constipatie dan mannen. Vreemde omgeving (can)(fel)(lag); hospitalisatie
▪metabolische oorzaken
▫constipatie, maar ook diarrhee zijn een symptoom van hypothyroïdia.
▫door atonie van de viscerale spieren zijn hypokaliëmie en hypocalcemia oorzaak van constipatie
▫porphyria veroorzaakt constipatie naast andere aanvallen maagdarmsymptomen.
▫hyperparathyroïdia kan vernauwing van de pelvis veroorzaken
▫sommige leveraandoeningen veroorzaken verminderde excretie van gal; dit is ook de reden van obstipatie bij leverbot (bov)
▫onvoldoende beweging
▪infecties
▫bacillus anthracis; piroplasma bovis: diarrhea/constipatie